లాల్ కృష్ణ అద్వానీ
1990వ దశకంలో ప్రసిద్ధ త్రయం అటల్ బిహారీ వాజ్ పేయి, లాల్ కృష్ణ అద్వానీ, మురళీ మనోహర్ జోషిలకు సర్వశక్తిమంతమైన ఆరెస్సెస్ వివిధ పాత్రలను అప్పగించింది. అద్వానీ దేవాలయ ఉద్యమానికి, హిందుత్వానికి పోస్టర్ బాయ్ గా మారారు. జోషి ఒక ప్రధాన నాయకుడిగా మిగిలిపోయాడు. వాజ్ పేయి బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేతను వ్యతిరేకించారు. 1980లో బీజేపీ వ్యవస్థాపకుల్లో ఒకరైన అద్వానీ 1986-1990, 1993-1998, 2004-2005 మధ్య మూడుసార్లు పార్టీకి నాయకత్వం వహించారు. 1990 లలో సోమనాథ్ నుండి అయోధ్య వరకు ఆయన చేసిన రామ జన్మభూమి యాత్రకు దేశవ్యాప్తంగా అద్భుతమైన స్పందన లభించింది. బీజేపీకి రాజకీయ భవిష్యత్తుకు కూడా ఈ యాత్ర చాలా సహాయపడింది. బీహార్ ముఖ్యమంత్రి లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ తన యాత్రను రాష్ట్రం గుండా వెళ్లకుండా అడ్డుకోవడంతో కరసేవకులు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. రెండేళ్ల తర్వాత, 1992 లో బాబ్రీ మసీదును కరసేవకులు కూల్చివేస్తున్న సమయంలో అద్వానీ అక్కడే నిర్మించిన తాత్కాలిక వేదికపై ఉన్నారు. ఈ ఘటనకు సంబంధించి అద్వానీ, జోషి సహా ఎనిమిది మంది బీజేపీ-వీహెచ్ పీ నేతలపై 49 ఎఫ్ ఐఆర్ లు నమోదయ్యాయి. 28 ఏళ్ల తర్వాత 2020 సెప్టెంబర్ 30న సీబీఐ ప్రత్యేక కోర్టు సాక్ష్యాధారాలు లేవంటూ అద్వానీతో పాటు సింగ్, ఉమాభారతి, జోషి సహా 31 మందిని నిర్దోషులుగా ప్రకటించింది. కుట్రను తోసిపుచ్చిన కోర్టు కూల్చివేతను ముందస్తు ప్రణాళికాబద్ధంగా కాకుండా ఆకస్మిక చర్యగా అభివర్ణించింది. 2019 నవంబర్లో ఈ స్థలంలో రామ మందిర నిర్మాణానికి అనుకూలంగా సుప్రీంకోర్టు తీర్పు వెలువరించింది. ఈ యాత్ర అనంతరం బీజేపీ 1992లో లోక్ సభలో 121 స్థానాలు (1984లో 2 స్థానాల నుంచి), 1996లో 161 సీట్లు గెలుచుకుంది. 1998-2004 మధ్య కేంద్ర హోం మంత్రిగా అద్వానీ పనిచేశారు. 2002 నుంచి 2004 వరకు ఉప ప్రధానిగా ఉన్నారు.2004 ఎన్నికల్లో బీజేపీ ఓడిపోవడంతో అద్వానీ లోక్ సభలో ప్రతిపక్ష నేత అయ్యారు. ప్రస్తుతం 90 ఏళ్ల వయసులో క్రియాశీల రాజకీయాలకు ఆయన దూరంగా ఉంటున్నారు.
